Kako je Trg 14. oktobra postao simbol oslobođenja Niša? (VIDEO)
Mnoge Nišlije ni ne znaju da jedan deo Niša nosi naziv baš po današnjem datumu. Trg 14. oktobra nalazi se kod Saborne crkve, u gradskoj četvrti Marger. U vreme turske vladavine trg je bio poznat i kao Crkvena mala.
Gotovo da svi u Nišu znaju za Marger i park kod Saborne ckrve u tom delu grada. Međutim, ne zna svako da je to trg koji nosi naziv po danu kada je Niš oslobođen u Drugom svetskom ratu.
Istočno od Trga 14. oktobra je Saborna crkva. Veliki deo zemlje i bio je u crkvenom posedu. Osim crkveno-obrednog na kojem će kasnije biti izgrađena Mala ili Saborna crkva, tu su bila i dva manastirska metoha: Hilandarski i Rilski.
U ovom kraju za vreme Turaka bio je skoncentrisan glavni deo hrišćanske varoši. Pred kraj turske vladavine ovaj kraj je nosio naziv Varoš kapija, a u upotrebi je bio i naziv Crkvena mala.
Na crkvenom zemljištu, u dubini dvorišta, sagrađena je 1819. godine crkva bez prozora, ukopana u zemlju, koja je više ličila ranim hrišćanskim katakombama nego crkvi. Pre toga na tom mestu stajala je starija, mala bogomolja, koja je izgleda izgorela za vreme ’’čume’’ 1813. godine. Dvorište oko bogomolje, koje je zahvatalo današnji Trg, bilo je ograđeno visokom ogradom, zvanom ’’duvarom’’.
Uoči rata, 1940. godine počela je iza malog Sabornog hrama izgradnja episkopskog doma u narodnom stilu. Projekat je dovršen tek pedesetih godina.
U savezničkim bombardovanjima 1944. godine uništeni su objekti od velike arhitektonske i društvene vrednosti: Hristodulova i Krivokapićeva kuća, hilandarski metoh i kafana ’’Marger’’, a veliki Saborni hram je bio oštećen.
Od pedesetih godina prošlog veka izgled trga se znatno promenio.
