Da li se u tvrđavi Koprijan krije zlato ili je to ipak samo legenda? U toku su arheološka istraživanja srednjovekovne tvrđave kod Doljevca koja od 2022. godine otkrivaju sve više tajni koje svedoče o bogatoj i burnoj prošlosti doljevačkog kraja. Iako se veruje da je podignuta 1372. godine u vreme kneza Lazara, stručnjaci kažu da bi mogla biti i starija.
Od razaranja do turizma: Koprijan otvara svoja vrata
Tvrđava i grad Koprijan ili Kurvingrad datira iz 14. veka. Prema natpisu koji se nekada nalazio iznad gradske kapije, tvrđava je sazadina 1372. godine, u vreme kneza Lazara. Svedoči o bogatoj i burnoj prošlosti ovih krajeva.
Arheološka istraživanja instituta u Beogradu počela su 2022. godine i od tada traju bez prekida. Prošle godine proučavan je jugozapadni deo Gornjeg grada, a paralelno sa ovim iskopavanjima konzervatorske radove sprovodi Zavod za zaštitu spomenika kulture Niš.
“Ono što smo do sada ustanovili jeste da je tvrđava nastala na starijem utvrđenju. Ideja je da u prvoj fazi uredimo Gornji grad kako bi bio dostupan turistima kako bi se upoznali sa ovim značajnim delom sprske istorije”, kaže naučni saradnik Arheološkog instituta Beograd dr Uglješa Vojvodić.
Tvrđava, iako zaštićeno kulturno dobro od velikog značaja, danas je u lošem stanju. Najviše je stradala zbog nesavesnih kopača u potrazi za blagom 2000tih godina kada se gradio auto-put.
„Dok su radnici pre podne gradili auto-put, popodne je na tvrđavi gotovo redovno trajala ’druga smena’ – potraga za blagom. U toj nesavesnoj potrazi nestao je veliki deo same tvrđave, ali i naše istorije. Kao i mnoge druge tvrđave u Srbiji, i Koprijan je vezan za legende o skrivenom blagu, za priče da su ga Turci zakopali prilikom osvajanja. Ipak, arheološki nalazi govore drugačije – umesto zlata, pronalazili smo fragmente grnčarije i keramike, delove sudova iz kojih se jelo i pilo, kao i životinjske kosti, što najbolje osvetljava način života u srednjem veku. Otkriveni su i vrhovi strelica i samostrela, svedočanstvo o tome kako su se branioci utvrđenja naoružavali i štitili.“
Nova istraživanja i uređenje prostora oko tvrđave trebalo bi da zaustave dalja uništavanja Koprijana i da doprinesu razvoju turizma u Doljevcu.
“Mi smo napravili plansku dokmuentaciju koja uređuje predmetni prostor i na osnovu toga smo uradili km prilaznog puta i staza koje dovode do plato tvrđave i vidokovca”, kaže Jovica Pešić rukovodilac Odeljenja za privredu i finansije Opštine Doljevac.
“Uređenje Koprijana doprinosi većem broju turista, a imamo i manifestaciju Jam experience koja oživljava istorijski ambijent i tvrđavu popularizuje”, kaže marketing menadžet TO Doljevac Tamara Vulić.
Koprijan je pao 1413. godine kada ga je osvojio i razorio sultan Musa, a zatim ga Mehmed vratio despotu Stefanu Lazareviću. Tokom Prvog svetskog rata koristila ga je nemačka vojska, kada je i najviše stradao.
Arheološka istraživanja ove godine traju do sredine oktobra, uz podršku Ministarstva kulture i Opštine Doljevac, i nastaviće se i sledeće godine.
***Ovaj projekat sufinansiran je sredstvima Opštine Doljevac. Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.
